Zaburzenia snu u dzieci

Zaburzenia snu występują u blisko 50 % młodych pacjentów. Mogą one mieć charakter pierwotny lub powstawać wtórnie do innych schorzeń. W poszukiwaniu przyczyn uwzględnia się podłoże somatyczne, neurologiczne i psychiczne. Zaburzenia snu u dzieci mogą być efektem niepożądanym farmakoterapii czy pozamedycznego używania substancji psychoaktywnych, bądź też wynikać ze złej higieny snu i nieprawidłowych nawyków związanych z zasypianiem. W przypadku małych dzieci często powodem bywają nierealistyczne oczekiwania rodziców  w kwestii jak ma wyglądać i ile trwać sen ich dziecka. 

Rodzice dziecka z zaburzeniami snu zgłaszają najczęściej trzy typy objawów - problemy z zasypianiem, wybudzenia w nocy lub utrzymującą się senność w trakcie dnia. W zależności od wieku dziecka mogą pojawić się różne zaburzenia snu.

Okres życia	Zaburzenia snu
0-1 mies. ż.	rozbieżności pomiędzy rozwojowym wzorcem snu a oczekiwaniami rodziców , choroby somatyczne – refluks, alergie, trudności w usypianiu dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi
2-12 mies. ż.	bezsenność uwarunkowana behawioralnie, jaktacje – rytmiczne ruchy głową przy zasypianiu, niepokój związany z ząbkowaniem, skok w rozwoju motorycznym – dziecko nie może się wyciszyć
2 -3 r. ż.	bezsenność uwarunkowana behawioralnie, jaktacje
3-5 r. ż.	parasomnie NREM -lęki nocne, lunatykowanie, bezsenność uwarunkowana behawioralnie, zła higiena snu, zaburzenia oddychania w czasie snu – przerost migdałka, infekcje
6-11 r. ż	zaburzenia lękowe, koszmary senne, parasomnie NREM, zaburzenia oddychania w czasie snu, bezsenność uwarunkowana behawioralnie, nieprawidłowa higiena snu
12-18 r. ż	nieprawidłowa higiena snu, zespół opóźnionej fazy snu, zespół niespokojnych nóg, narkolepsja, bezsenność psychofizjologiczna bezsenność uwarunkowana behawioralnie

Zaburzenia behawioralne objawiają się nieumiejętnością dziecka zasypiania bez towarzyszących specjalnych, wyuczonych przez rodziców warunków np. karmienia, bujania itp. U starszych dzieci mogą przejawiać się utrwalonym buntem, odmową pójścia  spać odpowiednim do tego czasie. U nastolatków przybierają one postać lęku dotyczącego niemożności zaśnięcia, utrzymania snu i konsekwencji z tego wynikających – spóźnię się do szkoły. Te zaburzenia są często poprzedzone czynnikiem spustowym – np. stresująca sytuacja, która po raz pierwszy utrudnia zaśnięcie.

Zasady higieny snu

Zaplanowanie rytuałów przed snem i przestrzeganie ich regularnie 30 -45 min przed położeniem do snu

Stały rytm posiłków i drzemek (małe dzieci), stała godzina kładzenia się do snu i wstania rano (starsze dzieci)

Zasypianie z przytulanką, stałe miejsce snu, łóżko nie jest miejscem zabawy ani formą kary 

Nie usypianie dziecka przy pomocy karmienia, odkładanie dziecka do łóżeczka sennego ale nie śpiącego

Wyciszające aktywności przed snem, cicha, wywietrzona, chłodna 

Ograniczenie w ciągu dnia produktów zawierających kofeinę i cukier

Wieczorem naśladowanie zmierzchu, a ekspozycja na mocne światło rano

Przerwa na ekrany LED minimum 45 min przed snem